Tam sosyal medya artık Twitter‘dan sonra ne kadar ilerleyebilir deniliyordu ki, Foursquare çıktı karşımıza. Fakat aslında ilk o çıkmadı, rakipleri arasından parlayan o oldu demek daha doğru. Foursquare ile aynı hizmeti veren başka uygulamalar olduğunu ama bir sebepten tutmadıklarını bilmek gerek.

Bu bağlamda ilk anda aklımıza gelen isimler: Gowalla, SCVNGR, Yelp, Loopt, Plancast, BrightKite.

Bunlardan şu an için Foursquare’e en yakın rakip Gowalla. Gowalla Türkiye’de (henüz) pek fazla duyulmamış olmasına rağmen, Türkiye dışında ikili bir rekabet içerisindedir ve Foursquare yarışı önde götürmektedir.

Yazı için araştırma yaparken Dodgeball diye bir uygulamaya rastladım. Görseline bakarsanız Foursquare görsellerinde nereden esinlendiğini görmeniz mümkün.

DODGEBALL

Kuruluş Yılı: 2000
Google’ın satın alışı: 2005
Uygulamanın sonlandırılması: 2009

Dodgeball‘ın kelime anlamı bizdeki yakartop oyunu. 2000 yılında bu uygulama New York Üniversitesi’nde Dennis Crowley ve Alex Rainert tarafından kuruldu ve 2005 yılında Google tarafından satın alındı. Nisan 2007’de Crowley ve Rainert Google’daki deneyimlerini inanılmaz derecede kısıtlayıcı bulduklarını belirterek Google’dan ayrıldılar. Daha sonra Naveen Selvadurai’nin desteğini de alarak Foursquare’i kurdular.

Ocak 2009’da ise Google’dan Vic Gundotra, şirketin dodgeball.com’u birkaç ay içerisinde hizmete kapatacaklarını belirtti. Daha sonra Şubat 2009’da Google Latitude ile hizmete devam ettiler.

SCVNGR

Kuruluş Yılı: 2008
Yer: Cambridge, Massachusetts, United States
Kurucu: Seth Priebatsch

Bu uygulama kendini şöyle tanıtıyor: SCVNGR farklı yerlerde birşeylere veya kendinize meydan okumak ile alakalı bir oyundur. Temelde ise yine Foursquare ve Gowalla ile aynı özelliklere sahiptir. Arkadaşlarınızın ne yaptığını takip etmekteye verilen önemdense sizin o mekanlarda neler yaptığınıza daha büyük önem verecek şekilde tasarlanmıştır. Bunu yaparken de bir dizi yapılacaklar listesi sunar size ve bunları yaparken fotoğraflar çekmeye teşvik eder veya bulundukları mekanla bağlantılı olan ipuçları verilen sorular yönlendirir size. Bu sorular ve çekilen fotoğraflar daha sonra arkadaşlarınızla paylaşmanıza değer nitelikte olur ve bu sayede uygulama yayılır.

GOWALLA

Kuruluş yılı: 2007
Yer: Austin, Texas
Kurucu: Josh Williams

Gowalla Foursquare gibi mekan/bölge bazlı sosyal paylaşım ağı olarak 2007’de ortaya çıktı. Yani Foursquare’den daha önce bu piyasada vardı. Gowalla’nin CEO’su olan Josh Williams’a Foursquare’in kuruluşundan dolayı rahatsızlık duyup duymadığını sorduklarında cevabı şöyle olmuş; ‘ Aksine, onların da bizimle aynı işte olmalar bizim doğru yolda olduğumzun ve bu sektörün ilginç olabileceğinin kanıtı olarak görüyorum.’

Şu anda Gowalla’nın sitesine kısa bir ziyaret yaparsanız Foursquare gibi görülecek yerler ve rozetler olduğunu görürsüniz. Sadece birebir aynısı olmaması için farklı isimlerle adlandırılmışlar. Mesela Fousquare’de rozet anlamına gelen badge kullanılırken Gowalla’da yine aynı anlama gelen “pin” kelimesi kullanılmıştır.

Gowalla kullanıcılarının sahip olabileceği rozetler arasına sürekli yenileri ekleniyor. Mesela en yeni olan habere göre en beğenilen 5 şehre yapılacak tripler ile bu rozetlerden edinmek mümkün. Bahsettiğim şehirler:(Eden Prairie, MN, Columbia/Ellicott City, MD, Newton, MA, Bellevue, WA and McKinney, TX. Bu gezileri yapanların Gowalla Passaportların’da bu şehirleri gördüklerine dair pullar olacak.

Foursquare 2009’da hizete geçmiş bir servis. Peki halihazırda bulunan bir servise rağmen neden aynı mantıkla ikincisi kuruldu? İlkindeki eksikler neydi? Neden Gowalla ile kıvılcım anı yakalanamadı? gibi sorular sordum ve elime geçen herşeyi burada paylaşarak ve tabii yorumlarla beraber cevapları bulacağımı umuyorum.

Gowalla’nın ilk engeli bug’lardı. 9 ay sürecen ve milyonlarca dolar ek yatırım gerektiren bir sürecin sonunda bug’la ortadan kaldırıldı. Bu süreçten sonra yarıştaki yerine daha sıkı tutundu. Bu durumda hangisini seçmeli sorusuna cevap ararsak ilk aklımıza gelen sosyal ağımıza bakarak hangisinde daha çok çevreniz varsa onuz seçmenizdir.

Friendfeed ve Twitter’dan gördüğüm kadarıyla da herkes Foursquare ile başlamış yola. Eğer sıfırdan başlıyor olsaydık neyi seçerdik veya sadece meraktan neyi seçmek gerekir sorusuna cevap aramak gerekirse her ikisinin de artı eksilerine bakalım.

• Foursquare ile nerede olduğunuzun ince detaylarını saklama opsiyonu var, fakat bu kötüye de kullanılabilir. Mesela Starbucks’a yakınsınız ama 3 sokak ilerideki Gloria Jeans’e de check-in olabiliyorsunuz. Gowalla’da çok daha kesin bir mekan bilgisi vardır. Starbucks’un içinde iseniz oraya check-in yapabilirsiniz. Bu özellik uygulamanın kötüye kullanılmasını engellerken aynı zamanda bir engel de oluşturuyor. Bulunduğunuz yeri arayıp bulamadığınızda eliniz boş kalabiliyor.
• Foursquare ile yapılacaklar listesi size özel, arkadaşlarınıza özel ve mekana özel olarak çeşitlendirilebiliyor, Gowalla’da ise genel bir yapılacaklar listesi var.
• Foursquare’de şehir rehberi daha çok kategori içeriyor.
• Gowalla’nın dizaynı üzerinde çok durulmuş, Foursquare Google mantığı ile ise daha sade yapılmış
• Gowalla’da bir mekanın TOP10 listesi varken, Foursquare’de ise ‘mayor’ ünvanı ile müdavim/başkan olabiliniyor.
• Her ikisi de birçok ödül veriyor ama görülen örneklere göre markalar Foursquare ile daha çok çalışıyor, örneklere çok sık rastlıyoruz.
• Gowalla’da bulunduğunuz mekana yakın küçük gezi önerileri mevcut. Mesela Taksim’desiniz, Cihangir’deki birkaç mekanın toplanmış olduğu bir ‘trip’ yani gezinti önerisi sunuyor size. Bu gezintileri tamamlayınca da çeşitli rozetler kazanmanız mümkün. Yani ödül sistemi burada da aktif.
• Gowalla daha çok oyun odaklı, dizaynı ön plana çıkartan bir uygulama. Dizayna verilen önem de bunun bir göstergesi.
• Foursquare’i Android yazılım ile kullananlar arkadaşlarını bulundukları ile göre listeleyemiyorlar. iPhone kullananlarda ise otomatik olarak aynı ildeki arkadaşlarınız en üst sıralarda yer alıyor.
• Mekanlar konusunda önem arz eden bir diğer nokta da mekanın popülerliği, Fousquare’de her 3 mekandan 1‘ine yalnızca bir defa check-in yapılmakta veya yapılmamakta. Gowalla için bu oran daha da kötü, 1’e 4.
• Mekan bazlı sosyal ağların genelinde en popüler check-in mekanları ‘Home‘ (ev) ve onu takip eden ‘Subway’ (metro), Starbucks, McDonald’s ve Burger King ve Walgreens (Amerika’nin en büyük eczane zinciri)

Şimdi ilk bahsedilen noktaya geri dönüyorum, Gowalla kullanan 5, Foursquare kullanan 25 arkadaşınız varsa ve durum bu vaziyette ilerliyorsa çoğunluk Foursquare seçerdi diye düşünüyorum. Foursquare yanlızca kullanıcı sayısı ve kayıtlı mekan sayısı olarak hakimiyet kurmuyor, aynı zamanda büyüme hızı olarak da Gowalla’nın çok üstünde. Her iki uygulamanın da potanisyelini görmek ve karşılaştırmayı tamamlamak için şu verilere de göz atılmalı:

Foursquare kullanıcısı: 2 milyon kişi
Gowalla kullanıcısı: 351 bin kişi
Yeni Foursquare kullanıcısı: 18.300 kişi
Yeni Gowalla kullancısı: 2.000 kişi
Foursquare’e kayıtlı mekan: 5.961.00 mekan
Gowalla’ya kayıtlı mekan: 1.432.000 mekan bulunmaktadır.

Bu veriler her gün değişecektir bu sebeple günlük verilere buradan ulaşabilirsiniz.

Bu verilere bakarak Foursqure’in 2 milyon kullanıcı sayısına erişerek Gowalla’yı 6’ya katladığını; yeni kullanıcı sayısına bakıldığında Gowalla’yı 9’a katladığını; kayıtlı mekan olarak Gowalla’yı 4’e katladığını söylememiz mümkün. Bu durumda markadaların Gowalla üzerinden çok fazla kampanya yürütmüyor olmaları çok mantıklı. Gowalla kullanarak kampanya yapan markaya örnek olarak Eye-Fi verilebilir.

Eye-fi Gowalla üzerinden 500 adet 4 GB’lık hafıza kartı hediye etmişti. Kampanyanın koşulu ise Amerika’daki herhangi bir Best Buy şubesinde Gowalla ile check-in olmaktı. Gowalla’ya ait bir tek örneğe karşılık Foursquare’e birçok örnek bulmak da haliyle mümkün.